به بهانه روز ملی صنعت و معدن
مِبکو پیشرو در سرمایه‌گذاری صنعت و معدن
رشد صنعت معدن ایران به‌دلیل کاهش سرمایه‌گذاری‌های دولتی و بخش خصوصی با مشکلات عدیده‌ای مواجه شدهاست. در همین راستا همزمان با روز ملی صنعت و معدن به اهمیت نقش سرمایه‌گذاری در توسعه این حوزه راهبردی و نقش گروه مبکو در پیشرانی بخش خصوصی سرمایه‌گذاری معدنی پرداخته می‌شود.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
بازار جهانی معدن
بازار جهانی معدن در سال‌های اخیر به دلیل پیشرفت تکنولوژی، افزایش سرمایه‌گذاری در معدن و به‌روزرسانی تجهیزات و دستگاه‌ها، با رشد بسیار فزاینده‌ای مواجه شدهاست. رشد صنایع معدنی از عدد 2138.73 میلیارد دلار در سال 2023، به عدد 2276.8 میلیارد دلار در سال 2024 رسیده‌است. درهمین راستا بررسی‌ها نشان می‌دهد، که این فرآیند در سال 2028 با نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) 5.5 درصد به 2825.81 میلیارد دلار خواهد رسید.
ایران در بین 10 کشور برتر مواد معدنی جهان
کشور ما با حدود یک درصد ازجمعیت جهان بیش از 7 درصد از کل ذخایر معدنی جهان را در اختیار دارد. ایران با دارابودن 68 نوع ماده معدنی، 37 میلیارد تن ذخایر قطعی و بیش از 57 میلیارد تن ذخایر بالقوه، یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان مواد معدنی در جهان قلمداد می‌شود و در بین 10 کشور برتر مواد معدنی قرار گرفته‌است. طبق آمارهای مختلف سایت‌های متعبر بین‌المللی، ذخایر معدنی موجود در معادن زیرزمینی و روباز در اقصی‌نقاط ایران بین 57 تا 80 میلیارد تن تخمین‌زده شدهاست.
مهم‌ترین معادن ایران
زغال سنگ، کانی‌های فلزی، شن و ماسه، مواد معدنی شیمیایی و نمک از مهم‌ترین معادن ایران به‌حساب می‌آید. لازم به ذکر است، کشور ایران از ذخایر بزرگی از جمله روی «رتبه پنجم ذخایر در جهان »، مس « رتبه پنجم ذخایر در جهان»، آهن «رتبه دهم ذخایر در جهان»، اورانیوم «رتبه دهم ذخایر در جهان» و سرب «رتبه یازدهم ذخایر در جهان»، برخوردار است. که در این چند ساله آنطور که باید توسعه نیافته‌است.
وضعیت سرمایه‌گذاری در صنعت معدن ایران
طبق آخرین اطلاعات اعلام‌شده توسط خانه معدن ایران، برای تحقق رشد 13 درصدی توسعه معادن در برنامه هفتم توسعه و سهم معدن از تولید ناخالص داخلی کشور باید حجم سرمایه‌گذاری افزایش‌یابد. در همین راستا، حدود 46 میلیارد دلار در سال گذشته در بخش معدن سرمایه‌گذاری‌شده، که برای دستیابی به رشد هفت تا هشت درصدی باید حدود 15 میلیارد دلار دیگر سرمایه‌گذاری شود. در واقع افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت و معدن سبب می‌شود تا بهره‌بروری کشور و در نتیجه کسب ثروت از معادن ایران، تا حد بسیار زیادی بالا برود.
چالش‌های حاکم بر صنعت معدن ایران
کمبود بودجه، موانع سرمایه‌گذاری و عدم توجه به روش‌های جدید ژئوفیزیک، چالش‌های اساسی را در حوزه توسعه اکتشاف معدن ایجاد کرده‌است. از طرفی شرکت‌های تولیدی به بخش اکتشاف علاقه‌ای نشان نمی‌دهند و صنعت معدن ایران در این حوزه نسبت به دیگر کشورها جایگاه خوبی را کسب نکرده‌‌است. لازم به ذکر است قدمت نقشه‌های ژئوفیزیکی ایران به 50 سال پیش برمی‌گردد. عدم نقشه‌های دقیق زمین شناسی و فناوری مناسب در بخش معدن، مانع بزرگی در مسیر پیشرفت و اکتشاف قلمداد می‌شود. با توجه به وضعیت اکتشافی معدنی، ذخایر سنگ آهن در کمتر از 20 سال آینده به اتمام می‌رسد. از طرفی عدم دسترسی به نسل جدید فناوری‌های تولید و تحریم‌های بین‌المللی، منجر به مصرف غیراقتصادی آب، برق و سوخت در معادن، چالش‌های زیست محیطی، کمبود قطعات و تجهیزات مصرفی و استخراج ناکافی فلزات از منابع منجر به کاهش تولید در آینده خواهد شد.
نگاهی به عملکرد مِبکو در سرمایه‌گذاری صنعت معدن
ارتقاء صنعت معدن عمدتا براساس برنامه‌های دولت و با تکیه بر منابع داخلی پیش می‌رود، که این موضوع موجب بروز مشکلاتی از جمله کمبود ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز در صنعت معدن شدهاست. خلاء در این حوزه به اقتصاد کشور لطمه بزرگی وارد می‌کند، چرا که 38 درصد از اقتصاد کل کشور به صنعت معدن مربوط است. در همین راستا، شرکت Maaden Tejarat Company یکی از شرکت‌های تابعه گروه سرمایه‌گذاری تجارت خاورمیانه (مِبکو) از سال ۱۳۹۳ فعالیت در حوزه معدن را آغازکرده‌است. این شرکت هم اکنون سهامدار مجموعه‌های معدنی بزرگی در حوزه مس، منگنز، روی و سنگ‌های ساختمانی در استان‌های کرمان، یزد و اردبیل است.
این شرکت قصد دارد برای رفع این خلاء و عقب‌نماندن صنعت معدن ایران از بازارهای جهانی، سرمایه لازم را جهت خرید و نصب ماشین‌آلات جدید تأمین نماید. شناسایی و انجام مطالعات فني بر روی معادن، شناسایی دستگاه‌ها و تجهيزات مورد نياز و سپس تامین سرمایه لازم جهت خريد و نصب ماشين‌آلات به منظور افزایش بهره‌وری و بهره‌برداری مطلوب از معادن از جمله اهداف اصلی مبکو در صنعت معدن ایران به شمار می‌رود.
