سرمایهگذاری سبز؛ مسیری به سوی رشد اقتصادی پایدار
افزایش سرمایهگذاری سبز در سال 2024
طبق گزارش نشریه انگلیسی بنکر، میزان سرمایهگذاری لحاظشده برای محیط زیست در سال 2023 نسبت به چند سالگذشته کاهش چشمگیری داشتهاست. حجم انتشار مالی پایدار از 1.8 تریلیون دلار در سال 2021 به 1.3 تریلیون دلار در سال 2023 رسیدهاست. این در حالیکه اهمیت سرمایهگذاری پایدار در محیط زیست باتوجه به تغییرات ژئوپلتیکی بیش ازپیش افزایش یافتهاست. در همین راستا صندوق بینالمللی پول (IMF) پیشبینی کردهاست برای اینکه میزان انتشار گازهای گلخانهای تا سال2050 به عدد صفر برسد، باید سالانه حدود 5 تریلیون دلار برای کاهش تغییرات آبوهوا تا سال 2030 سرمایهگذاری شود. باتوجه به اهمیت موضوع، مجمع جهانی اقتصاد برای رسیدنبه یک راهحل جامع با یکی از شناختهشدهترین فعالان محیطزیست جهان و سیاستمدار آمریکایی جونیور آلبرت آرنولد گور مشهور به آلگور، به گفتوگو پرداختهاست.
آنچه در ادامه میخوانید:
در نشستی که با آلگور برگزارشد این سیاستمدار سه راهحل برای افزایش سرمایهگذاری سبز در سال 2024 پیشنهادداده، که به شرح ذیل است:
1. حذف یارانه سوخت فسیلی
طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی، باتوجه به اینکه در سال 2023 چشماندازی برای سرمایهگذاری سبز لحاظ شدهاست. اما همچنان تدوام سرمایهگذاری در پروژههای سوختهای فسیلی به قوت قبل باقیمانده و بهازای هریک دلار هزینه برای سوختهای فسیلی، 1.7 دلار در بخش انرژیهای پاک هزینه میشود؛ که هزینهی لحاظشده برای سوختهای فسیلی نسبت به سالهای گذشته، افزایش یافتهاست. در همین راستا براساس گزارش صندوق بینالمللی پول، یارانه جهانی سوختهای فسیلی در سال 2022 از 7 تریلیون دلار عبور کرد و نسبت به سالهای گذشته با 2 تریلیون دلار رشد همراه بودهاست. بنابراین حذف یارانه سوخت فسیلی اولین راهحل برای سرمایهگذاری سبز قلمداد میشود.
2. مزایای مالیات کربن
طبق تحقیقات و ارزیابیهای صورتگرفته توسط صندوق بینالمللی پول اعمال مالیات کربن بهطور موثر موجب کاهش انتشار گازهای گلخانهای میشود. برای مثال سوئد بهعنوان یکی از کشورهای پیشگام در مالیات کربن شناخته میشود. که پس از اعمال مالیات بر کربن، توانستهاست انتشار دیاکسیدکربن ناشی از حملونقل را تا ۱۱درصد کاهش دهد و از محدودسازی رشد اقتصادی هم جلوگیری کند. بنابراین اتخاذ سیاست مالیات کربن در سرتاسر دنیا بهعنوان راهکار دوم در سرمایهگذاری سبز مطرح میشود.
مالیات کربن اتحادیۀ اروپا چیست؟
بر اساس برنامۀ منتشرشده از سوی اتحادیۀ اروپا، از ابتدای سال ۲۰۲۶ میلادی، بر اساس میزان انتشار گازهای گلخانهای کالاها در فرایند تولید، مشمول پرداخت مالیات کربن خواهند شد. این مالیات در راستای برنامۀ اروپا برای کاهش ۵۵درصدی انتشار گازهای گلخانهای تا سال ۲۰۳۰ در مقایسه با سال ۱۹۹۰ در دستورکار قرار گرفتهاست. اتحادیه اروپا از وضع این مالیات، دو هدف را دنبال میکند. در ابتدا این مالیات به افزایش رقابتپذیری صنایع داخلی اتحادیۀ اروپا منجر میشود. در وهلۀ دوم، تقویت تجارت با کشورهایی که سیاستهای کربنزدایی مشابه اتحادیۀ اروپا دارند، در پی خواهد داشت. چرا که بر اساس اعلام اتحادیۀ اروپا، کالاهای وارداتی از کشورهایی که قوانین کربن مشابه اتحادیۀ اروپا را اجرایی کنند، از پرداخت این مالیات معافاند و بهاینترتیب، این مالیات مانع تجاری جدیدی برای اقتصادهای بزرگ قلمداد میشود.
3. سرمایهگذاری پایدار در کشورهای در حال توسعه
کشورهای درحالتوسعه، بهدلیل اقتصاد در مرحله رشد نمیتوانند به میزان کافی منابع لازم را برای کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی تامین کنند. اکثر این کشورها از سرمایۀ کافی برای ساخت مزارع خورشیدی و بادی، کارخانههای باتری و دیگر فناوریها برخوردار نیستند. این درحالیکه کشورهای درحالتوسعه تا سال ۲۰۳۰ باید سالانه ۲ تریلیون دلار برای دستیابی به اهداف آبوهوایی پاریس سرمایهگذاری کنند. بنابراین سرمایهگذاری پایدار در کشورهای درحالتوسعه بهعنوان آخرین راهکار مطرح میشود.
نرخ سرمایهگذاری کشورها در اقتصاد سبز
طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی در سال ۲۰۲۲، کشور چین با سرمایهگذاری 184 میلیارددلاری در حوزه انرژیهای پاک رتبه اول را به خود اختصاص دادهاست. کشورهای اتحادیه اروپا با صرف هزینۀ 154میلیاردی در رتبۀ دوم قرار گرفتهاند، که کشورهای ایسلند، نروژ، سوئد، دانمارک، اتریش، سوئیس و فنلاند بهترین عملکرد را در این زمینه ثبت کردهاند. ایالاتمتحده آمریکا هم با سرمایهگذاری 97 میلیارددلاری در جایگاه سوم قرار گرفتهاست.
گفتنی است که، سرمایهگذاری سبز ایران در سال 2022 در شاخص عملکرد محیط زیستی(EPI) 34.5 و رتبه آن 134 ارزیابی شدهاست. بنابراین، شکلگیری اقتصاد سبز و پایدار در ایران نیاز به تلاش مضاعفتری دارد.
سرمایهگذاری در بخشهای مختلف اقتصاد سبز
سرمایهگذاری اقتصاد سبز در دستهبندیهای مختلفی قرار میگیرد. بهطور مثال حملونقل مورداستفاده در بخش مواد غذایی تاثیرمنفی بر محیطزیست بهجا میگذارد، که این امر سببشده تا صنعت مواد غذایی بهعنوان بخشی بزرگ در این سرمایهگذاری شناختهشود. از دیگر موارد حائز اهمیت برای سرمایهگذاری میتوان به برچسبهای زیستمحیطی اشاره کرد. در برخی کشورهای اروپایی برای اینکه زنجیره تامین مواد غذایی به محیطزیست آسیب نزند، از برچسبها زیستمحیطی استفاده میشود. حوزه حملونقل از دیگر بخشهای مورد توجه اروپاییها قلمداد میشود. بههمین منظور برای جلوگیری از کاهش انتشار گازهای گلخانهای و آلودگی هوا در حوزه وسایل نقلیه الکترونیکی سرمایهگذاری ویژهای انجام شدهاست.
عبارت سرمایهگذاری سبز بهعنوان ابزاری جهت مقابله با بحران مالی 2008 وهمچنین کنفرانس توسعه پایدار سازمان ملل در سال 2012 مطرح شدهاست. برهمین اساس سرمایهگذاری سبز در چند سال اخیر نقش مهمی را در تسریع سیاست ملی، همکاریهای بینالمللی و حمایت از محیط زیست ایفا میکند.
مرادی
30 اردیبهشت 1403ممنون از توضیحات بسیار کامل
امیدوارم سرمایه گذاری سبز در کشور ما هم اهمیت بیشتری پیدا کنه
مشایخی
31 اردیبهشت 1403مقاله بسیار جامع و کاملی بود
ممنون از شما